Ngày 15/8/2016
Nhân dịp kỉ niệm 15 năm Israel đóng cửa các cơ quan Quốc gia của Palestine tại Đông Jerusalem bị chiếm đóng
Việc Israel tiếp tục đóng cửa các cơ quan của Palestine tại Jerusalem, đặc biệt là Ngôi nhà Phương Đông (Orient House), cho thấy Israel vẫn quyết tâm phủ nhận các quyền của Palestine đối với thành phố này và chôn vùi giải pháp Hai Nhà nước. Trong suốt 15 năm qua, những người Palestine sống tại thủ đô bị chiếm đóng của chúng tôi đã bị tước đoạt chính các thể chế của mình trong khi chính phủ Israel – với sự kết hợp toàn diện với Chính quyền Tự trị Jerusalem của Israel – đang tiếp tục phá hủy nhà cửa của người Palestine, đuổi các gia đình Palestine đi, mở rộng các khu định cư trái phép của Israel tại Đông Jerusalem và gây khổ đau cho người dân của chúng tôi nhằm buộc họ phải bỏ đi.
Việc mở cửa trở lại các cơ quan của Palestine tại Đông Jerusalem là một nghĩa vụ của Israel theo Bản đồ Đường bộ (Road Map). Israel đã có một cam kết bằng văn bản từ năm 1993 là bảo vệ vai trò của các thể chế của Palestine tại thành phố này. Cộng đồng quốc tế cần phải hành động với quyết tâm và ý chí chính trị mạnh mẽ nếu muốn giữ lại những triển vọng về một giải pháp Hai Nhà nước. Sẽ không thể có Nhà nước Palestine nếu không chấm dứt hoàn toàn sự chiếm đóng từ năm 1967 của Israel. Điều này bao gồm cả Đông Jerusalem là thủ đô có chủ quyền của Nhà nước Palestine.
Thông tin chung về tòa nhà Orient House (Ngôi nhà Phương Đông)
Tòa nhà Orient House – bị đóng cửa ngày 10/8/2001 – từng là nơi ở của đoàn đàm phán Palestine tham dự Hội nghị Madrid, và trở thành văn phòng đại diện trên thực tế của PLO tại Jerusalem. Cơ quan này được ông Faisal Abdel Qader Al-Husseini thành lập và bao gồm một số phòng ban để đại diện chính trị và bảo vệ cho các quyền kinh tế, xã hội hợp pháp của người Palestine tại Jerusalem. Cơ quan này từng gây quỹ cho nhiều hoạt động của thành phố và cũng là một cơ quan trung ương cho các cơ quan kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục và y tế. Orient House cũng có tầm quan trọng lớn về ngoại giao, từng đón tiếp các quan chức nước ngoài, các phái đoàn ngoại giao cùng các tổ chức quốc tế và các tổ chức phi chính phủ trong nước, bao gồm cả các tổ chức nhân quyền của Israel.
Ngày 13/9/1993, khi Tổ chức giải phóng Palestine (PLO) và Chính phủ Israel đang ký kết Tuyên bố về các Nguyên tắc tại Washington (hay còn được gọi là Hiệp định Oslo lâm thời), thì lá cờ của Palestine đã được kéo lên tại tòa nhà này. Lá quốc kỳ ấy vẫn nằm tại đó cho tới khi lính biệt kích của Israel tháo xuống khi chiếm tòa nhà này. Tính biểu tượng đã rõ ràng: Israel đã thực sự tuyên bố chấm dứt tiến trình hòa bình.
Cùng với lá quốc kỳ, lính Israel đã tịch thu các văn kiện và tư liệu lịch sử và không bao giờ trả lại, bao gồm văn bản về tài sản của người Palestine (bao gồm Đông Jerusalem), tư liệu và thông tin của 8 tổ chức bị đóng cửa trong cùng ngày hôm đó:
- Phòng Thương mại và Công nghiệp Ả Rập
- Hội Tù nhân Palestine
- Viện Kế hoạch Jerusalem
- Phòng Tù nhân và Người bị giam giữ
- Phòng Dịch vụ Xã hội
- Hội Nghiên cứu Ả Rập
- Văn phòng Các Cơ quan Quốc gia
- Phòng Nghiên cứu Bản đồ và Hệ thống Thông tin
Các cơ quan khác bị ra lệnh đóng cửa sau đó.
Israel đã có một cam kết bằng văn bản rằng họ sẽ không biến đổi hiện trạng của các thể chế ở Jerusalem. Ngày 11/10/1993, Ngoại trưởng Israel Shimon Peres đã viết thư cho Ngoại trưởng Na-uy Johan Jorgen Holst – người chủ trì các cuộc thương lượng hòa bình giữa các đoàn Israel và Palestine. Bức thư viết:
“Tôi muốn xác nhận rằng các thể chế của Palestine ở Đông Jerusalem cùng lợi ích và phúc lợi của người Palestine ở Đông Jerusalem có tầm quan trọng rất lớn và sẽ được giữ gìn. Vì thế, toàn bộ các thể chế của Palestine tại Đông Jerusalem, bao gồm các địa điểm kinh tế, xã hội, giáo dục, văn hóa và các địa danh linh thiêng của Đạo Cơ Đốc và Đạo Hồi, đang giữ một vai trò thiết yếu đối với nhóm dân số Palestine. Chắc chắn chúng tôi sẽ không cản trở hoạt động của họ; ngược lại, việc thực thi sứ mệnh quan trọng này sẽ được khuyến khích”.
Theo Nghị quyết 1515 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Israel có nghĩa vụ mở lại các cơ quan của Palestine tại Jerusalem, bắt đầu từ Orient House và Phòng Thương mại. Cho tới ngày hôm nay, các cơ quan này vẫn bị đóng cửa sau các lệnh đóng cửa gia hạn nối tiếp nhau và do cộng đồng quốc tế không hề chất vấn nghiêm túc vấn đề này, do đó nhà nước chiếm đóng Israel vẫn không hề có trách nhiệm giải trình.